Komisja przyjęła pierwszy wykaz 13 projektów strategicznych dotyczących surowców strategicznych zlokalizowanych poza UE, w tym w krajach lub terytoriach zamorskich. Projekty strategiczne zdywersyfikują unijne źródła dostaw i zwiększą bezpieczeństwo gospodarcze. Jednocześnie projekty te mają na celu pobudzenie tworzenia lokalnej wartości w państwach trzecich.
Inicjatywa ta stanowi uzupełnienie wykazu 47 projektów strategicznych w UE, przyjętego 25 marca 2025 r. Łącznie wszystkie 60 projektów strategicznych przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności przemysłu UE, a w szczególności sektorów takich jak elektromobilność, energia odnawialna, obronność i lotnictwo i kosmonautyka. Projekty te są pierwszymi rezultatami wdrożenia aktu w sprawie surowców krytycznych, który wszedł w życie w maju 2024 r.
Przegląd wybranych projektów
Spośród 13 projektów strategicznych siedem znajduje się w Kanadzie, Grenlandii, Kazachstanie, Norwegii, Serbii, na Ukrainie i w Zambii, z którymi UE zawarła strategiczne partnerstwo w zakresie łańcuchów wartości surowców; dwa z nich znajdują się w kraju lub terytorium zamorskim, Grenlandii i Nowej Kaledonii; pozostałe znajdują się w Brazylii, na Madagaskarze, w Malawi, Republice Południowej Afryki i Zjednoczonym Królestwie.
Dziesięć z tych projektów strategicznych dotyczy surowców strategicznych niezbędnych do przechowywania pojazdów elektrycznych, baterii i akumulatorów, takich jak lit, nikiel, kobalt, mangan i grafit. Dwa projekty strategiczne obejmują wydobycie pierwiastków ziem rzadkich, które odgrywają kluczową rolę w produkcji wysokowydajnych magnesów stosowanych w turbinach wiatrowych lub silnikach elektrycznych na potrzeby technologii energii odnawialnej i elektromobilności. W połączeniu z trzema projektami strategicznymi w UE, które obejmują przetwarzanie metali ziem rzadkich, te dodatkowe projekty strategiczne będą w stanie zwiększyć bezpieczeństwo dostaw metali ziem rzadkich do UE. Projekty strategiczne obejmują również miedź, wykorzystywaną od sieci energetycznych po mikroelektronikę, wolfram i bor, wykorzystywaną w sektorach motoryzacyjnym, energii odnawialnej, lotniczym i kosmicznym oraz obronnym.
Proces selekcji
Wybrane projekty strategiczne zostały ocenione przez niezależnych ekspertów w celu zapewnienia, aby spełniały one kryteria ustanowione w akcie w sprawie surowców krytycznych, w szczególności w odniesieniu do norm środowiskowych, społecznych i w zakresie zarządzania, a także wykonalności technicznej. Ponadto projekty muszą przynosić wzajemne korzyści i przynosić korzyści zarówno UE, jak i zainteresowanym państwom trzecim. Projekty musiały wykazać perspektywy przyczynienia się do bezpieczeństwa dostaw w UE, na przykład poprzez zawarcie umów odbioru z europejskimi sektorami niższego szczebla.
Korzyści dla wybranych projektów
Wybrane projekty strategiczne skorzystają ze skoordynowanego wsparcia ze strony Komisji, państw członkowskich i instytucji finansowych w postaci ułatwienia dostępu do finansowania i kontaktów z odpowiednimi odbiorcami. Szacuje się, że 13 projektów strategicznych poza UE wymaga łącznych inwestycji kapitałowych w wysokości 5,5 mld euro, aby rozpocząć działalność.
Komisja wzmocni również współpracę z zainteresowanymi państwami trzecimi, aby zapewnić rozwój tych projektów, zwłaszcza za pośrednictwem partnerstw strategicznych już zawartych z niektórymi z tych państw w zakresie łańcuchów wartości surowców.
Kontekst
Akt w sprawie surowców krytycznych wszedł w życie 23 maja 2024 r. Tego samego dnia Komisja opublikowała zaproszenie do składania wniosków o uznanie projektów za projekty strategiczne z datą graniczną 22 sierpnia 2024 r. Wnioski uznane za kompletne zostały ocenione przez Komisję przy wsparciu ekspertów zewnętrznych w celu sprawdzenia, czy projekty spełniają odpowiednie kryteria. Na podstawie tej oceny Komisja określiła wykaz projektów dotyczących wydobycia, przetwarzania, recyklingu lub zastępowania surowców strategicznych. W dniach 20 lutego 2025 r. i 12 marca 2025 r. Komisja skonsultowała się z Radą ds. Surowców Krytycznych, w której skład wchodzą państwa członkowskie, oraz z Parlamentem Europejskim w charakterze obserwatora w celu omówienia i przyjęcia opinii w sprawie wykazu projektów strategicznych.
25 marca 2025 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie pierwszego wykazu projektów strategicznych w UE.
Więcej informacji
Wykaz wybranych projektów w państwach trzecich i poza rynkiem regulowanym
Wybrane projekty strategiczne na podstawie aktu w sprawie surowców krytycznych