Komisja i Europejska Agencja Środowiska (EEA) opublikowały dziś drugie sprawozdanie na temat monitorowania i perspektyw zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń, które zawiera przegląd prac UE na rzecz osiągnięcia celów zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń do 2030 r. Komisja opublikowała dziś również czwarte sprawozdanie dotyczące prognozy w sprawie czystego powietrza.
Ze sprawozdań wynika, że polityka UE przyczyniła się do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza, stosowania pestycydów i odpadów z tworzyw sztucznych na morzu. Poziom zanieczyszczenia jest jednak nadal zbyt wysoki, w szczególności ze względu na szkodliwy hałas, uwalnianie mikrodrobin plastiku do środowiska, zanieczyszczenie składnikami odżywczymi i wytwarzanie odpadów. Zgodnie ze sprawozdaniami UE musi podjąć znacznie bardziej zdecydowane działania, aby osiągnąć swoje cele w zakresie ograniczenia zanieczyszczenia do 2030 r.
Zasady zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń muszą zostać włączone do wszystkich polityk i działań podejmowanych na wszystkich szczeblach w celu zapewnienia dalszych postępów. W tym kontekście wspieranie unijnej gospodarki o obiegu zamkniętym przyczyni się do zmniejszenia zużycia zasobów, a tym samym złagodzi presję na ekosystemy i zdrowie ludzi. Ponadto działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, w szczególności za pośrednictwem planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, będą wspierać zrównoważoną transformację gospodarki UE i sprawią, że stanie się ona bardziej konkurencyjna.
Postępy w realizacji celów na 2030 r., ale poziom zanieczyszczenia pozostaje zbyt wysoki
Chociaż postępy w realizacji sześciu celów dotyczących zerowego poziomu emisji zanieczyszczeńsą nadal zróżnicowane, zgodnie ze sprawozdaniem w sprawie monitorowania i perspektyw zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń zmniejsza się zanieczyszczenie spowodowaneodpadami morskimi, pestycydami i środkami przeciwdrobnoustrojowymi. Jakość powietrza poprawiła się również w całej Europie dzięki zmianom regulacyjnym i redukcji emisji, co doprowadziło do znacznego spadku liczby przedwczesnych zgonów. Mimo to liczba zgonów spowodowanych zanieczyszczonym powietrzem pozostaje zbyt wysoka. Ponadto utrzymujące się zanieczyszczenia, w szczególności amoniakiem i tlenkami azotu, nadal zagrażają ekosystemom UE. Potwierdza to czwarte sprawozdanie w sprawie prognozy dotyczącej czystego powietrza, w którym podkreślono, że chociaż emisje zanieczyszczeń powietrza w UE nadal spadają, jakość powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i jakości ekosystemu w UE. Oba sprawozdania pokazują, że potrzebne są dalsze działania w celu dalszego ograniczenia zanieczyszczenia powietrza.
W sprawozdaniu w sprawie monitorowania i perspektyw eliminacji zanieczyszczeń stwierdzono również, że poziomy zanieczyszczenia spowodowanego szkodliwym hałasem, mikrodrobinami plastiku, składnikami odżywczymi i odpadami pozostają zbyt wysokie. Jeśli chodzi o zanieczyszczenie hałasem, należy dołożyć większych starań, zwłaszcza na obszarach miejskich, aby zmniejszyć liczbę osób przewlekle dotkniętych hałasem komunikacyjnym. Jeśli chodzi o mikrodrobiny plastiku, potrzebne są dalsze środki w celu rozwiązania problemu tego źródła zanieczyszczenia. Ponadto straty składników pokarmowych pozostały w dużej mierze niezmienione, w szczególności ze względu na utrzymujące się wyzwania związane ze spływem z rolnictwa i stosowaniem nawozów. Jeśli chodzi o odpady, konieczne są również większe wysiłki, ponieważ produkcja odpadów w UE nadal rośnie. Sprawozdanie wyraźnie pokazuje, że potrzebne są dalsze działania, aby osiągnąć unijny cel zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. Pełne wdrożenie i egzekwowanie prawodawstwa UE w zakresie ochrony środowiska ma zatem kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń do 2030 r. określonych w planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.
Jeśli chodzi o aspekt legislacyjny, UE podjęła już działania w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych , dyrektywy w sprawie jakości powietrza , dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych , dyrektywy ramowej w sprawie odpadów, ramowej dyrektywy wodnej i rozporządzenia w sprawie rtęci. Nowe rozporządzenie w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych przyczyni się również do dalszego zmniejszenia presji na ekosystemy związanej z zanieczyszczeniem oraz do zwiększenia ogólnej odporności ekosystemów. Aby rozwiązać problem zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku, w 2023 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych w środowisku. Po przyjęciu pomoże on osiągnąć ten cel w zakresie zanieczyszczenia określony w planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.
Tablica wskaźników zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń
Obu sprawozdaniom towarzyszy pierwsza tablica wskaźników eliminacji zanieczyszczeń, która pokazuje postępy poczynione przez regiony UE i wszystkie stolice w osiąganiu czystszego powietrza, wody i gleby.
Tablica wskaźników porównuje regiony między sobą i ze średnią UE. Porównanie opiera się na kilku wskaźnikach zanieczyszczenia środowiska, które dotyczą zdrowia, ochrony ekosystemów i różnorodności biologicznej, a także produkcji i konsumpcji.
Tablica przedstawia 15 regionów w Austrii, Finlandii, Francji, Niemczech i Szwecji, które obecnie charakteryzują się najniższym poziomem zanieczyszczenia.
Kontekst
Dzisiejsze sprawozdanie w sprawie monitorowania i perspektyw eliminacji zanieczyszczeń zostało przygotowane wspólnie z Europejską Agencją Środowiska (EEA) i Wspólnym Centrum Badawczym Komisji Europejskiej. Monitorowanie i ocena perspektyw służą jako regularne przeprowadzane dwa razy w roku kontrole postępów państw członkowskich w osiąganiu unijnych celów zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. Będzie ona również stanowić podstawę przyszłych polityk mających na celu wspieranie dążenia do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń – ograniczenia zanieczyszczenia do poziomu, który nie będzie już stanowił zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska do 2050 r. Sprawozdanie zostało przedstawione dziś rano na posiedzeniu platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń w Brukseli.
Aby osiągnąć czystą i zdrową planetę, w 2021 r. zainicjowano plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, którego głównymi celami są przyspieszenie redukcji zanieczyszczeń. W ramach planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń Komisja uruchomiła dziewięć inicjatyw przewodnich i 33 specjalne działania mające na celu zapobieganie zanieczyszczeniom i ich ograniczanie, w tym w szczególności pakiet dotyczący eliminacji zanieczyszczeń na rzecz czystszego powietrza i wody.
Zanieczyszczenie w znacznym stopniu przyczynia się do wielu problemów zdrowotnych i przedwczesnych zgonów. Istnieją również wyraźne nierówności zarówno pod względem narażenia na zanieczyszczenia, jak i ich skutków. Obywatele należący do grup o niższym statusie społeczno-ekonomicznym są zazwyczaj bardziej narażeni na zanieczyszczenie, a grupy szczególnie wrażliwe, takie jak dzieci i osoby starsze, są również nieproporcjonalnie narażone. Zgonom i chorobom związanym z zanieczyszczeniem można w dużej mierze zapobiec poprzez zmniejszenie poziomu zanieczyszczenia środowiska i należy je traktować jako część przyszłych profilaktycznych środków zdrowotnych w Europie. Zanieczyszczenie jest również jednym z pięciu głównych zagrożeń dla różnorodności biologicznej.
Aby uzyskać więcej informacji
Sprawozdanie dotyczące monitorowania i prognoz w zakresie eliminacji zanieczyszczeń
Czwarty raport Clean Air Outlook
Punkt informacyjny na pulpicie nawigacyjnym „Zero zanieczyszczeń”
Czyste powietrze Outlook report news item
Tablica wskaźników zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń
Strona internetowa planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń