O oszczędzaniu energii, wykorzystywaniu jej alternatywnych źródeł, problemie ubóstwa energetycznego i innych kwestiach dotyczących polityki energetycznej Komisji Europejskiej w kontekście wojny w Ukrainie.
Dyskutowali eksperci podczas cyklu debat redakcyjnych zorganizowanych przez tygodnik „Zawsze Pomorze” we współpracy z Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce.
W debatach udział wzięła m.in. Izabela Zygmunt, ekspertka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Podkreślała, że EuropejskiZielony Ład to długoterminowa strategia rozwojowa Unii Europejskiej, której horyzontem jest rok 2050, kiedy mamy osiągnąć neutralność klimatyczną. Realizacji tej strategii ma służyć zestaw wniosków ustawodawczych (tzw. pakiet Fit for 55) mających zmienić i uaktualnić unijne przepisy oraz wprowadzić nowe inicjatywy, dzięki którym polityka UE będzie zgodna z celami klimatycznymi.
W ostatnim roku, w związku z destabilizacją rynku gazu i wybuchem wojny, Unia Europejska przyjęła nowy, doraźny plan, nazwanyREPowerEU, którego celem jest jak najszybsze ograniczenie zależności od paliw kopalnych z Rosji. W ramach tego planu przewidziane są działania krótkoterminowe, takie jak zmiany dostawców po to, żeby gospodarka, która nadal w dużym stopniu zależy od paliw kopalnych, mogła nadal funkcjonować. Bardziej długofalowo ten plan przewiduje przyspieszenie tego, co jest przewidziane w Zielonym Ładzie, a więc poprawę efektywności energetycznej, ograniczenie zapotrzebowania na energię oraz mocne przyspieszenie rozwoju odnawialnych źródeł energii. Szczególny nacisk Unia kładzie na energetykę słoneczną, zwłaszcza tą rozproszoną, na dachach budynków. Tu przewiduje największy impuls rozwojowy, jak najszybsze zwiększenie tych zainstalowanych mocy. Częścią tego planu jest oczywiście także energetyka wiatrowa.
Jeśli chodzi o ograniczanie zużycia energii, Izabela Zygmunt podkreślała, że sama zmiana zachowań konsumentów, taka jak zmniejszanie temperatury w pomieszczeniach, wybór transportu publicznego, bardziej efektywne korzystanie z urządzeń energetycznych, daje nam możliwość ograniczenia zapotrzebowania na gaz o ok. 5 procent. Zauważyła, że oszczędzając energię, do tej pory uznawaną przez nas za dostępną na każde zawołanie, uczymy się traktować ją jako dobro, z którego trzeba korzystać bardziej świadomie.
Ekspertka odniosła się także do kwestii walki z ubóstwem energetycznym. Podkreśliła, że jednym z założeń Zielonego Ładu jest to, aby transformacja prowadząca do gospodarki neutralnej klimatycznie była sprawiedliwa społecznie, która nikogo nie zostawi bez wsparcia. I ten aspekt jest podejmowany we wszystkich konkretnych działaniach wdrażających Zielony Ład w życie. Od początku obecnego kryzysu Unia Europejska zajmowała się bardzo intensywnie tym, żeby maksymalnie złagodzić jego wpływ na warunki życia obywateli państw członkowskich. W ostatnich miesiącach podjęto szereg działań, których celem jest doprowadzenie do obniżenia przede wszystkim cen gazu i w konsekwencji cen energii elektrycznej. Z drugiej strony są jasne wytyczne kierowane przez Unię Europejską do państw członkowskich na temat tego, w jaki sposób kompensować to, czemu nie da się zapobiec. Na przykład, w jaki sposób opodatkowywać nadzwyczajne zyski uzyskiwane w tej sytuacji przez niektóre przedsiębiorstwa i kierować te środki z powrotem do obywateli na działania osłonowe. W tym zakresie rola Unii Europejskiej polega raczej na tworzeniu ram, pokazywaniu kierunków, natomiast wdrażanie konkretnych programów leży w gestii rządów poszczególnych państw.
Przykładem długoterminowego działania na rzecz walki z ubóstwem energetycznym jest strategia dotycząca termomodernizacji budynków, tzw. Fala Renowacji. Unia Europejska postanowiła w taki sposób kształtować przepisy dotyczące budynków, żeby premiować w pierwszej kolejności termomodernizację tych budynków, gdzie zapotrzebowanie na energię jest największe. Troska o to, żeby budynki nie były czynnikiem zwiększającym ryzyko ubóstwa energetycznego jest bardzo mocno podkreślona w nowo powstających politykach unijnych.